Diëtist
Sociale activiteiten, recepties voor het werk, televisieprogramma's - eten en drinken zijn bijna niet weg te denken in ons dagelijks leven. Het is zo evident dat we er pas bij stilstaan als we er problemen mee krijgen. Dat geldt in hoge mate voor hoofd- en halskankerpatiënten. Sommigen krijgen nog voor de diagnose last met slikken of kauwen, en na een behandeling verloopt eten en drinken sowieso anders dan ervoor. Daarom vormt de diëtist een essentiële schakel in de zorg.
"Een collega die net met pensioen ging, vertelde dat in de jaren 80 en 90 hoofd- en halskankerpatiënten alleen een diëtist te zien kregen als ze kampten met zware complicaties. Er werden geen middelen of tijd vrijgemaakt voor georganiseerde hulp. Gelukkig is men sindsdien gaan inzien dat we deze patiënten niet mogen vergeten en dat wij diëtisten thuishoren in het multidisciplinaire zorgteam rond hoofd- en halskanker."
In UZ Leuven werken op de oncologische afdeling voor hoofd- en halskankerpatiënten meerdere diëtisten, gespecialiseerd in therapie na bestraling, na chirurgie, na chemotherapie, in complicaties of in de ambulante zorg. Hun aanpak is telkens zeer individueel, afhankelijk van de grootte van de tumor, en het type en de duur van de behandeling. Sommige patiënten kunnen immers na enkele weken of maanden opnieuw normaal eten en drinken, anderen blijven levenslange beperkingen op dat vlak ervaren.
Patiënten die uitgebreide kaak- en/of tongchirurgie moesten ondergaan, leren opnieuw veilig slikken met de hulp van de logopedisten. Die bepalen ook de aangewezen consistentie van voeding, maar het zijn de diëtisten die voor de concrete begeleiding zorgen. Ze leren patiënten hoe ze voeding tot de juiste dikte moeten mixen en hoe ze genoeg eiwitten en calorieën kunnen opnemen, bijvoorbeeld door de toevoeging van eiwitpoeders. Ook met sondevoeding helpen ze de patiënt op weg.
"Het is vaak een zware klap als patiënten door eet- en drinkproblemen een deel van hun sociaal leven moeten opgeven. Soms kost een maaltijd hen zoveel tijd en moeite dat ze beschaamd zijn en er zelfs hun eigen gezin niet mee willen belasten. Als wij die mensen toch kunnen vooruithelpen, geeft dat eens zo veel voldoening. Dit is een zeer dankbare patiëntengroep."
Voor de toekomst dienen zich alweer evoluties aan. Het selfmanagement dat in andere takken van de gezondheidszorg opgang maakt, kan er ook bij hoofd- en halskankerpatiënten voor zorgen dat ze meer betrokken worden, al van in een pre-operatief stadium. Wie beter geïnformeerd is en actiever aan zijn behandeling bijdraagt, verhoogt alleen maar zijn kansen op herstel.